İntertrokanterik Femur Kırığı Bulunan 70 Yaş ve Üzeri ASA III-IV Olan Riskli Hastalarda Eksternal Fiksatör ile Osteosentez Uygulamalarımızın Sonuçları

Ahmet Aybar; Mustafa Cevdet Avkan

doi:10.4274/jarem.galenos.2022.35119

ÖZET

Sonuç:

Tıbbi sorunları nedeniyle cerrahi ve anestezi açısından yüksek risk taşıyan 70 yaş ve üstü, ASA III-IV olan hastalarda, intertrokanterik femur kırıklarının eksternal fiksatör ile osteosentez yöntemi ile tedavisi; kapalı bir cerrahi olması nedeniyle kolay ve hızlı uygulanabildiğinden ve yumuşak doku lezyonlarına bağlı komplikasyonları azalttığından alternatif bir tedavi yöntemi olarak tercih edilebilir.

Bulgular:

Otuz sekiz hastanın ortalama yaşı 80,35±7,27 idi. Hastaların 22’si (%57,9) kadın, 16’sı (%42,1) erkekti ve hastalar ortalama 15,9±4,1 ay takip edildi. Hastaların ameliyat süresi ortalama 38±6,51 dakika olarak tespit edildi. Otuz bir (%81,5) hasta spinal anestezi, 7 (%18,5) hasta genel anestezi ile opere edildi. Hastalar ameliyat olduktan ortalama 4,3±4,71 gün sonra taburcu edildi. Kırık gruplarının dağılımı AO/OTA sınıflamasına göre 3 (%7,89) hastada A1.1, 14 (%36,85) hastada A1.2, 4 (%10,53) hastada A1.3, 8 (%21,05) hastada A2.1, 4 (%10,53) hastada A2.2 ve 5 (%13,15) hastada A2.3 olarak tespit edildi. Kırıkların kaynamaları, Foster’in radyolojik skorlamasına göre değerlendirildi ve ortalama kaynama süresi 123±11 gün olarak tespit edildi. Ortalama 1,29±0,99 cm kısalık tespit edildi. Ortalama varus derecesi 12,7°±7,14° olarak ölçüldü. Foster’in skorlamasına göre %78,94 oranında başarılı sonuç elde edilmiştir. Barthel indeksi postoperatif 6 ayda ortalama 51,31± 24,82, ameliyat sonrası 1. yılda ortalama 54,07± 25,54 olarak bulundu.

Yöntemler:

İntertrokanterik femur kırığı olan 70 yaş ve üstü olan, ASA kriterlerine göre ASA lll ve IV olan ve eksternal fiksatör uygulanan 43 hastadan 38’i çalışmaya alındı. Kırıklar Osteosentez Sorunları Çalışma Grubu/Ortopedik Travma Derneği (AO/OTA) sınıflamasına göre sınıflandırıldı. Ameliyat öncesi bekleme süresi, kırık kaynama süreleri, ekstremite uzunluk farkları, femur boyun-şaft açıları ve günlük aktivite düzeyleri değerlendirildi. Kırık kaynaması Foster radyolojik değerlendirme kriterlerine göre; fonksiyonel sonuçlar Barthel günlük yaşam aktivite indeksi ile değerlendirildi.

Amaç:

İntertrokanterik femur kırığı bulunan 70 yaş ve üstü, Amerikan Anestezi Cemiyeti (ASA) III-IV olan riskli hastalarda, eksternal fiksatör ile osteosentez tedavisi uygulamalarımızın kaynama ve fonksiyonel sonuçlarını değerlendirmeyi amaçladık.

Anahtar Kelimeler:

İntertrokanterik kırık, eksternal fiksatör, proksimal femur, ileri yaş, ASA III-IV, osteosentez

BULGULAR

Çalışmaya alınan 43 hastadan 4’ü (%9,3) ameliyattan 1 ay, 1’i (%2,3) 3 ay içinde vefat etti. Kalan 38 hastanın ortalama yaşı 80,35±7,27, 22’si (%57,9) kadın, 16’sı (%42,1) erkekti.

Erkek hastalardan 6’sı (%15,79) sağ taraf, 10’u (%26,31) sol taraf, kadın hastalardan 14’ü (%36,85) sağ taraf, 8’i (%21,05) sol taraf intertrokanterik femur kırığı mevcuttu. Hastaların karakteristikleri Tablo 1a ve 1b’de, komplikasyonlar Tablo 2’de özetlenmiştir.

Hastalar ortalama 15,9±4,1 ay takip edildiler. Hastalar, hastaneye başvurduktan ortalama 6,8±4,16 gün sonra ameliyat edildi ve ortalama hastanede yatış süreleri 11,1±6,3 gündü. Ameliyat süresi ortalama 38±6,51 dk olarak tespit edildi. Otuz bir (%81,5) hasta spinal anestezi, 7 (%18,5) hasta genel anestezi ile opere edildi. Hastalar ameliyat olduktan ortalama 4,3±4,71 gün sonra taburcu olmuşlardır. Ameliyat sırası ve sonrasında cerrahiye bağlı kan kaybından dolayı transfüzyon yapılmadı.

Foster’in radyolojik değerlendirme skorlamasına göre sekiz hasta grade 1 (%21,06), 12 hasta grade 2 (%31,57), altı hasta grade 3 (%15,80), 12 hasta grade 4 (%31,57) olarak tespit edildi (Tablo 3). Ortalama kaynama süresi 123±11 gün olarak, ortalama 1,29±0,99 cm’de kısalık tespit edildi. Ortalama varus derecesi 12,7°±7,14° olarak ölçüldü. Foster’in radyolojik değerlendirme skorlamasına göre %78,94 oranında başarılı sonuç elde edilmiştir. BAİ ameliyat öncesi ortalama 58,68±28,53, ameliyat sonrası 6 ayında ortalama 51,31±24,82, ameliyat sonrası 1. yılında ortalama 54,07±25,54 olarak bulundu (Tablo 4). Yapılan ikili karşılaştırma sonucunda Barthel 6. ay değerinde ve 1. yıl değerinde kırık öncesine göre anlamlı azalma olmuştur (p<0,001). Barthel 1. yıl değerinde ise 6. aya göre anlamlı artış olmuştur (p=0,002) (Tablo 5, Şekil 3).

SONUÇ

Femur intertrokanterik bölgesi kırığı bulunan hastaların ek tıbbi sorunları bulunan ve bu sorunlar nedeniyle cerrahi ve anestezi açısından yüksek risk taşıyanlarda; ameliyat süresinin çok kısa olması, kan kaybının az olması, ameliyat kapalı yapıldığı için kırık hematomunun boşaltılmaması, kırığın kısa sürede kaynaması, ameliyat sonrası hastanede kalış süresinin kısa olması, hastaların erkenden hareket kabiliyetini kazanması, bası yaraları, pulmoner komplikasyonların az olması, fiksatöre bağlı komplikasyon oranının düşük olması, kaynama olduktan sonra fiksatörün çıkarılması veya mekanik bir yetmezlik durumunda fiksatörün yeniden düzenlenmesinde anestezi gerekmemesi nedeniyle intertrokanterik femur kırıklarının cerrahi tedavisinde eksternal fiksatör alternatif bir tedavi yöntemidir.

Etik Komite Onayı: Bu retrospektif kohort çalışmamız Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu tarafından (karar no: 128, tarih: 04.09.2019) onaylandı.

Hasta Onamı: Hastalardan bilgilendirilmiş onam alındı.

Hakem Değerlendirmesi: Editörler kurulu ve editörler kurulu dışında olan kişiler tarafından değerlendirilmiştir.

Yazar Katkıları: Cerrahi ve Medikal Uygulama - A.A., M.C.A.; Konsept - A.A., M.C.A.; Dizayn - M.C.A.; Veri Toplama veya İşleme - A.A.; Analiz veya Yorumlama - A.A., M.C.A.; Literatür Arama - A.A.; Yazan - A.A.

Çıkar Çatışması: Yazarlar tarafından çıkar çatışması bildirilmemiştir.

Finansal Destek: Yazarlar tarafından finansal destek almadıkları bildirilmiştir.

Kaynaklar

Veronese N, Maggi S. Epidemiology and social costs of hip fracture. Injury 2018; 49: 1458-60.

Lim BG, Lee IO. Anesthetic management of geriatric patients. Korean J Anesthesiol 2020; 73: 8-29.

Kenneth J, Koval, Robert V. Cantu. Intertrochanteric Fractures. In: Bucholz, Robert W.; Heckman, James D.; Court-Brown, Charles M., editors. Rockwood and Green’s Fractures in Adults, 6th Ed. Lippincott Williams & Wilkins; 2006. p. 1794-820.

Davidson TI, Bodey WN. Factors influencing survival following fractures of the upper end of the femur. Injury 1986; 17: 12-4.

Zuckerman JD, Skovron ML, Koval KJ, Aharonoff G, Frankel VH. Postoperative complications and mortality associated with operative delay in older patients who have a fracture of the hip. J Bone Joint Surg Am 1995; 77: 1551-6.

McGuire KJ, Bernstein J, Polsky D, Silber JH. The 2004 Marshall Urist award: delays until surgery after hip fracture increases mortality. Clin Orthop Relat Res 2004; (428): 294-301.

Aksoy O, Aşık Y, Savaş M, Kavcu Y. Intertrokanterik Kırıkların Eksternal Fiksatör İle Tedavisi. SDU Tıp Fakultesi Dergisi 1996; 3: 37-41.

Ozdemir H, Urgüden M, Dabak TK, Söyüncü Y. Treatment of intertrochanteric femoral fractures with the use of a modular axial fixator device. Acta Orthop Traumatol Turc 2002; 36: 375-83.

Vossinakis IC, Badras LS. The external fixator compared with the sliding hip screw for pertrochanteric fractures of the femur. J Bone Joint Surg Br 2002; 84: 23-9.

Moroni A, Faldini C, Pegreffi F, Hoang-Kim A, Vannini F, Giannini S. Dynamic hip screw compared with external fixation for treatment of osteoporotic pertrochanteric fractures. A prospective, randomized study. J Bone Joint Surg Am 2005; 87: 753-9.

Ozkaya U, Parmaksizoğlu AS, Gül M, Kabukçuoğlu Y, Ozkazanli G, Basilgan S. Management of osteoporotic pertrochanteric fractures with external fixation in elderly patients. Acta Orthop Traumatol Turc 2008; 42: 246-51.

Kazakos K, Lyras DN, Verettas D, Galanis V, Psillakis I, Xarchas K. External fixation of intertrochanteric fractures in elderly high-risk patients. Acta Orthop Belg 2007; 73: 44-8.

Moroni A, Faldini C, Marchetti S, Manca M, Consoli V, Giannini S. Improvement of the bone-pin interface strength in osteoporotic bone with use of hydroxyapatite-coated tapered external-fixation pins. A prospective, randomized clinical study of wrist fractures. J Bone Joint Surg Am 2001; 83: 717-21.

Surel Y, Zorer G, Ugurlu S. Fracture healing and the importance of periost. Acta Orthop Traumatol Turc 2006; 30: 417-22.

Kabak S, Balkar F, Duygulu F. The importance of fracture hematoma in fracture union: Replacement of hematoma over the fracture site. An experimental study. Acta Orthop Traumatol Turc 2001; 35: 252-9.

Vossinakis IC, Badras LS. Management of pertrochanteric fractures in high-risk patients with an external fixation. Int Orthop 2001; 25: 219-22.

Dhal A, Varghese M, Bhasin VB. External fixation of intertrochanteric fractures of the femur. J Bone Joint Surg Br 1991; 73: 955-8.

Green SA. Complications of pin and wire external fixation. Instr Course Lect 1990; 39: 219-28.

Pizà G, Caja VL, González-Viejo MA, Navarro A. Hydroxyapatite-coated external-fixation pins. The effect on pin loosening and pin-track infection in leg lengthening for short stature. J Bone Joint Surg Br 2004; 86: 892-7.

Yildiz C, Uzun O, Sinici E, Ateşalp AS, Ozşahin A, Başbozkurt M. Psychiatric symptoms in patients treated with an Ilizarov external fixator. Acta Orthop Traumatol Turc 2005; 39: 59-63.

Altintaş F, Gürbüz H, Erdemli B, Atilla B, Ustaoğlu RG, Oziç U, et al. Venous thromboembolism prophylaxis in major orthopaedic surgery: A multicenter, prospective, observational study. Acta Orthop Traumatol Turc 2008; 42: 322-7.

Michel JP, Klopfenstein C, Hoffmeyer P, Stern R, Grab B. Hip fracture surgery: is the preoperative American Society of Anesthesiologists (ASA) score a predictor of functional outcome? Aging Clin Exp Res 2002; 14: 389-94.

Hamlet WP, Lieberman JR, Freedman EL, Dorey FJ, Fletcher A, Johnson EE. Influence of health status and the timing of surgery on mortality in hip fracture patients. Am J Orthop (Belle Mead NJ) 1997; 26: 621-7.

Richmond J, Aharonoff GB, Zuckerman JD, Koval KJ. Mortality risk after hip fracture. J Orthop Trauma 2003; 17: 53-6.

Tomak Y, Kocaoglu M, Piskin A, Yildiz C, Gulman B, Tomak L. Treatment of intertrochanteric fractures in geriatric patients with a modified external fixator. Injury 2005; 36: 635-43.